Apokalipsa sada

pročitajte ovaj tekst na Kulturi B92

„Zagađenje u Kini” osvetljeno blicem

Kada vlasti i čitav svet okrenu leđa nekoj hroničnoj tragediji, odvažni reporteri i fotografi su oni koji imaju ulogu mitskih očiju na leđima. Oni obasjavaju predele i ljude koji tiho pate u mraku i teraju nas da sagledamo šta stoji iza komfora u kome zdušno uživamo.

Lu Guang (1961) je počeo da fotografiše u svojim ranim dvadesetim. U to vreme je radio u fabrici svile i umetnički poziv i školovanje su mu bili van domašaja. Međutim, na mestu je pretpostaviti da su upravo scene koje je iz takve situacije sagledavao kroz tražilo i beležio na filmu utabale stvaralački put na kome je zavredio priznanje. Tokom 90-ih završio je umetničku akademiju u Pekingu i još intenzivnije počeo da beleži živote ljudi sa dna društvene lestvice. Fotografije su mu donele mnoge nagrade (World Press Photo i W. Eugene Smith Grant, između ostalih), ali mnogo je dragoceniji trag koje ostavljaju svakodnevno i pojedinačno.

Lu Guang

Period Guangovog rada poklapa se sa modernim industrijskim bumom u Kini - a samim tim i sa ogromnim porastom zagađenja životne sredine i neljudskog tretmana radnika koji žive i rade u izuzetno štetnim uslovima, uz minimalnu ili bez ikakve zaštitne opreme. Reportaža „Zagađenje u Kini“ prikazuje potresan efekat industrije na severu zemlje, na obali Jangcekjanga.

Prvi utisak koji se stiče o fotografijama je da su nadrealne - pre scene iz nekog pompeznog post-apokaliptičnog filma nego segment realnosti. Međutim, kako se foto priča odmotava i kako nailazite na slike neizlečivo bolesnih i dece rođene sa obogaljujućim deformitetima, shvatate da nema prostora za glumu - da su životi ovih ljudi doslovno prekriveni mešavinom toksikanata i čađi, da rade bez ikakve zaštitne opreme, da zaista piju vodu iz otpadom i mrtvom ribom pretrpanih izvora i da nemaju drugog izbora. Oni, zajedno sa prirodom, bivaju žrtvovani kao prvi zupčanik mašinerije vrtoglavog napretka jedne svetske sile.

Zbog predanog beleženja efekata zagađenja u Kini, Greenpeace je jula 2010. angažovao Guanga da dokumentuje veliko izlivanje nafte u Dalianu, na istoku zemlje. Pored devastirane obale i vode u slojevima „crnog zlata“, Guang i njegov aparat su postali svedoci „Tragedije vatrogasaca u Dalianu“. Dva vatrogasca su, probijajući se kroz mešavinu vode i nafte bez ikakve zaštitne opreme, pokušala da odblokiraju pumpu za prečišćavanje vode. Morska struja i gustina zamašćene vode su ih povukli i poduhvat se završio smrću jednog od njih, dvadesetpetogodišnjeg Zhang Lianga.

Užasnuto lice koje jedva proviruje iznad površine, a zatim nestaje i crna šaka koja kao da pokušava da se uhvati za neku nevidljivu slamku spasa jezivo su podsećanje koliko je ljudski život fragilan i nezaštićen, a u društvenoj piramidi suštinski nebitan, bez obzira na retoriku koju tako često čujemo iz njenih vršnih delova. U kratkom filmu „Kroz objektiv: Daliansko izlivanje nafte“, mogu se videti fotografije i svedočanstvo samog Guanga.

Guangove fotografije ne treba da nas prosto upute šta se dešava u dalekoj nam Kini. Poruka je mnogo šira, jer prljave industrije i oni koji zbog njih ispaštaju su svuda oko nas. Posebno ugrožene su siromašne države sa slabim zakonskim regulativama i ekološkim inicijativama - države poput Srbije. Obratite pažnju na novinske članke. Potražite podatke o učestalosti raka u gradovima kao što su Pančevo i Bor. Zapitajte se da li je stvarno “sve to od počelo s bombardovanjem” i da li je dovoljno da se jednom godišnje setimo da očistimo Srbiju, bilo od otpada koji su sugrađani bacili u najbliže jarke ili od svih (ne)aktivnosti koje finansiramo putem poreza, hteli to ili ne. 

Great Lake Swimmers & the BP oil spill

(english translation below)

Kanadski indie-folkeri Great Lake Swimmers omogućili su javnosti da čuje pesmu sa novog albuma. "Balada o ribarevoj ženi" (Ballad Of A Fisherman's Wife) govori o nesreći koja je zadesila žitelje priobalnog dela Meksičkog zaliva, pogođenog najvećom naftnom katastrofom u istoriji - BP mrljom (BP oil spill). Nafta je uništila ili značajno oštetila čitave ekosisteme na jednoj od "vrućih tačaka" biodiverziteta, a ribu i plodove mora kontaminirala do nivoa previše opasnog za konzumaciju. Najviše pogođenim su se našli ljudi koji su živeli upravo od eksploatacije plodova mora - samostalni ribari. Toni Deker, frontmen Great Lake Swimmers, povodom "Balade" je izjavio:

"Pesma je napisana pošto sam, uz veliku užasntost, čuo vesti o naftnoj katastrofi u Meksičkom zalivu. Najupečatljiviji i najdirljiviji su mi bili izlivi ljutnje onih koji su živeli oko ovih voda, prvenstveno ribara, a pogotovo njihovih žena. Želeo sam da prokomentarišem krizu iz tog specifičnog ugla gledanja".

Iako nije ni muzički ni lirički najimpozantnija pesma koju je Deker napisao, jednostavnost i vokal u prvom planu omogućuju da poruka bude jasna i glasna. Takođe, pesma je puštena u dobrom trenutku - iako je curenje nafte zaustavljeno a mediji se utišali - kriza je daleko, daleko od kraja.

Poslušajte pesmu OVDE (swimdrinkfishmusic.com)

Podsetimo se, BP mrlja ili Deep Water Horizon Oil Spill kriza, počela je eksplozijom na platformi Deepwater Horizon kompanije British Petroleum, kada je poginulo 11 radnika. Kuljanje nafte iz izvora je trajalo od 20. avgusta do 15. jula 2010. U ovom periodu oko 4,9 miliona barela sirove nafte ispušteno je u okean, a deo je stigao do obala Meksičkog zaliva ostavljajući za sobom na milione mrtvih i kontaminiranih stvorenja, narušene osetljive ekosisteme i razorenu lokalnu ekonomiju.

(english)

Canadian indie-folkerers the Great Lake Swimmers have made one of the songs from their upcoming album available for listening. "Ballad Of A Fisherman's Wife" tels a story about the disaster that has stricken the people of the Gulf of Mexico's coastal region. The BP oil spill - the greatest oil-related disaster in history, has destroyed almost entire ecosystems of this biodiversity hotspot, and also made all local sea foods too dangerous for human consumption. So this is the greatest ordeal for ones making a living from sea food exploitation - and especially small scale fishermen.

Here's what the singer-songwriter and band's frontman Tony Dekker said about the origins of Ballad:

"Ballad Of A Fisherman's Wife" was written after hearing, with great dismay, news about the oil spill disaster in the Gulf of Mexico. Most striking and heart-felt to me were the sentiments of outrage from those who made their living in and along these waters, especially the fishermen, and especially their wives. I wanted to comment on this ongoing crisis from that very specific viewpoint."

Though it's not the most striking song made by Dekker, musically or lyrically, the fact that it has dominant vocals and simple structure makes the message of the song clear to hear. It also comes at a good moment - as a reminder that, though the leak has been capped and media has been quiet since - the crisis is far, far from over.

Listen to the whole song HERE (swimdrinkfishmusic.com)

The BP or The Deep Water Horizon Oil Spill crisis has startet with an explosion on the Deep Water Horizon platform of British Petroleum. 11 workers died on spot. Oil gushing from the wellhead lasted form 20th of April to 15th of July 2010. In that time, 4,9 million barrels of crude oil was released in the water and certain amount had reached the coasts of the Bay. It left behind millions of dead and oil-contaminated creatures, harmed fragile ecosystems and wildlife and destroyed local economy.